Project 470: E. G. Ekdale, A. Berta, T. A. Deméré. 2011. The Comparative Osteology of the Petrotympanic Complex (Ear Region) of Extant Baleen Whales (Cetacea: Mysticeti). PLOS ONE. 6 (6):e21311.
Specimen: Balaenoptera acutorostrata Lacépède, 1804 (SDNHM/23642)

Abstract

Anatomical comparisons of the ear region of baleen whales (Mysticeti) are provided through detailed osteological descriptions and high-resolution photographs of the petrotympanic complex (tympanic bulla and petrosal bone) of all extant species of mysticete cetaceans. Salient morphological features are illustrated and identified, including overall shape of the bulla, size of the conical process of the bulla, morphology of the promontorium, and the size and shape of the anterior process of the petrosal. We place our comparative osteological observations into a phylogenetic context in order to initiate an exploration into petrotympanic evolution within Mysticeti.

Principal Findings

The morphology of the petrotympanic complex is diagnostic for individual species of baleen whale (e.g., sigmoid and conical processes positioned at midline of bulla in Balaenoptera musculus ; confluence of fenestra cochleae and perilymphatic foramen in Eschrichtius robustus ), and several mysticete clades are united by derived characteristics. Balaenids and neobalaenids share derived features of the bulla, such as a rhomboid shape and a reduced anterior lobe (swelling) in ventral aspect, and eschrichtiids share derived morphologies of the petrosal with balaenopterids, including loss of a medial promontory groove and dorsomedial elongation of the promontorium. Monophyly of Balaenoidea (Balaenidae and Neobalaenidae) and Balaenopteroidea (Balaenopteridae and Eschrichtiidae) was recovered in phylogenetic analyses utilizing data exclusively from the petrotympanic complex.

Significance

This study fills a major gap in our knowledge of the complex structures of the mysticete petrotympanic complex, which is an important anatomical region for the interpretation of the evolutionary history of mammals. In addition, we introduce a novel body of phylogenetically informative characters from the ear region of mysticetes. Our detailed anatomical descriptions, illustrations, and comparisons provide valuable data for current and future studies on the phylogenetic relationships, evolution, and auditory physiology of mysticetes and other cetaceans throughout Earth's history.



Read the article »

Project DOI: 10.7934/P470, http://dx.doi.org/10.7934/P470
This project containsMatrices
  • 599 Media
  • 1 Matrix
  • 7 Documents
  • 15 Taxa
  • 171 Specimens
  • 48 Characters
Total size of project's media files: 364.23M

Download Project SDD File
Total scored cells: 642
Total media associated with cells: 794
Total labels associated with cell media: 843
Characters
Total characters: 48
Total characters with associated media: 1
Total characters with media with labels: 1
Total character states: 114
Total character states with associated media: 101
Total character states with media with labels:97
Total unordered/ordered characters:48/0
Currently Viewing:
MorphoBank Project 470

    This research
    supported by

    Authors' Institutions

    • San Diego State University

    • San Diego Natural History Museum



    Members

    member name taxa specimens media chars character
    media
    labels
    cell scorings
    (scored, NPA, "-")
    cell
    notes  medialabels
    rules
    Tom Demere
    Project Administrator
    00102112
    (12, 0, 0)
    124240
    Annalisa Berta
    Full membership
    0000000
    (0, 0, 0)
    0000
    MorphoBank Curator
    Full membership
    0000000
    (0, 0, 0)
    0000
    Eric Ekdale
    Full membership
    1145539084554
    (554, 0, 0)
    12726650


    Taxonomic Overview for Matrix 'M1060' (14 Taxa)

    taxon unscored
    cells
    scored
    cells
    no cell
    support
    NPA
    cells
    "-" cellscell images labels on
    cell images
    member
    access
    [1] † Mammalodon colliveri
    Last Modified in 12/05/13
    1533000004
    [2] † Eomysticetus whitmorei
    Last Modified in 12/05/13
    133500052564
    [3] Balaenoptera acutorostrata
    Last Modified in 12/05/13
    04800058614
    [4] Balaenoptera bonaerensis
    Last Modified in 12/05/13
    04800057614
    [5] Balaenoptera borealis
    Last Modified in 12/05/13
    05000065674
    [6] Balaenoptera edeni
    Last Modified in 12/05/13
    04800055574
    [7] Balaenoptera musculus
    Last Modified in 12/05/13
    04900067734
    [8] Balaenoptera omurai
    Last Modified in 12/05/13
    64200055594
    [9] Balaenoptera physalus
    Last Modified in 12/05/13
    24900064684
    [10] Megaptera novaeangliae
    Last Modified in 12/05/13
    14900069754
    [11] Eschrichtius robustus
    Last Modified in 12/05/13
    04900068704
    [12] Caperea marginata
    Last Modified in 12/05/13
    44400059594
    [13] Balaena mysticetus
    Last Modified in 12/05/13
    04900066744
    [14] Eubalaena sp.
    Last Modified in 12/05/13
    04900059634


    Project views

    type number of views Individual items viewed (where applicable)
    Total project views279463
    Media views132797Media search (7274 views); M62634 (879 views); M62580 (844 views); M62596 (850 views); M62663 (824 views); M63827 (9 views); M63828 (6 views); M63829 (6 views); M63830 (8 views); M62597 (835 views); M62602 (978 views); M62631 (819 views); M62654 (981 views); M62636 (821 views); M65344 (9 views); M62598 (1088 views); M62681 (765 views); M63393 (15 views); M66841 (23 views); M66845 (15 views); M63470 (10 views); M65280 (9 views); M65352 (12 views); M63541 (14 views); M64264 (7 views); M62996 (334 views); M62661 (790 views); M62635 (902 views); M62711 (662 views); M62679 (831 views); M67361 (23 views); M67374 (25 views); M62665 (789 views); M62693 (710 views); M65686 (17 views); M67371 (17 views); M65762 (20 views); M66796 (15 views); M66284 (20 views); M66044 (18 views); M62701 (737 views); M62724 (724 views); M62673 (796 views); M62637 (1008 views); M62737 (689 views); M62723 (695 views); M62685 (701 views); M62828 (332 views); M62775 (350 views); M62769 (333 views); M62718 (700 views); M62687 (761 views); M62730 (695 views); M62722 (724 views); M62706 (681 views); M62677 (817 views); M62708 (701 views); M62686 (760 views); M62727 (734 views); M62695 (758 views); M62678 (822 views); M62599 (817 views); M62803 (331 views); M62768 (348 views); M62773 (382 views); M62774 (319 views); M62776 (360 views); M62777 (350 views); M62778 (333 views); M62779 (351 views); M62780 (364 views); M62781 (357 views); M62782 (313 views); M62783 (383 views); M62784 (353 views); M62785 (360 views); M62786 (361 views); M62787 (347 views); M62788 (360 views); M62789 (348 views); M62790 (352 views); M62791 (365 views); M62792 (313 views); M62793 (309 views); M62794 (328 views); M62795 (355 views); M62796 (350 views); M62797 (325 views); M62798 (410 views); M62799 (349 views); M62800 (348 views); M62801 (370 views); M62802 (348 views); M62804 (318 views); M62805 (324 views); M62806 (388 views); M62807 (305 views); M62808 (356 views); M62809 (327 views); M62810 (341 views); M62811 (373 views); M62812 (342 views); M62813 (335 views); M62814 (316 views); M62815 (378 views); M62816 (337 views); M62817 (337 views); M62818 (386 views); M62819 (356 views); M62820 (350 views); M62821 (388 views); M62822 (352 views); M62823 (306 views); M62824 (344 views); M62825 (342 views); M62826 (311 views); M62827 (321 views); M62829 (358 views); M62830 (319 views); M62831 (314 views); M62832 (321 views); M62833 (358 views); M62834 (380 views); M62835 (450 views); M62836 (347 views); M62734 (740 views); M62652 (819 views); M62736 (741 views); M62700 (727 views); M62704 (764 views); M62739 (739 views); M62670 (816 views); M62671 (838 views); M62688 (764 views); M62600 (832 views); M62733 (740 views); M62715 (709 views); M62638 (934 views); M62747 (361 views); M62847 (335 views); M62848 (364 views); M62849 (353 views); M62850 (330 views); M62851 (335 views); M62852 (349 views); M62853 (370 views); M62854 (356 views); M62855 (354 views); M62680 (852 views); M62674 (802 views); M62707 (732 views); M62837 (350 views); M62838 (362 views); M62839 (345 views); M62840 (367 views); M62841 (353 views); M62842 (354 views); M62843 (350 views); M62844 (339 views); M62845 (372 views); M62846 (347 views); M62738 (726 views); M62731 (696 views); M62676 (802 views); M62689 (725 views); M62713 (700 views); M62684 (699 views); M62771 (359 views); M62772 (348 views); M62752 (332 views); M62709 (746 views); M62749 (353 views); M62926 (356 views); M62717 (705 views); M62748 (336 views); M62682 (721 views); M62760 (364 views); M62745 (362 views); M62712 (732 views); M62714 (697 views); M62698 (723 views); M62668 (791 views); M62735 (680 views); M62675 (852 views); M62694 (727 views); M62702 (756 views); M62729 (732 views); M62725 (786 views); M62728 (707 views); M62710 (686 views); M62763 (344 views); M62653 (963 views); M65283 (12 views); M62703 (702 views); M62726 (664 views); M62721 (687 views); M62633 (810 views); M62664 (900 views); M62696 (760 views); M62666 (798 views); M62705 (742 views); M62630 (991 views); M62699 (765 views); M62690 (707 views); M62691 (767 views); M62692 (692 views); M62697 (746 views); M62716 (733 views); M62719 (720 views); M62720 (757 views); M62732 (693 views); M62601 (1002 views); M62632 (803 views); M62660 (806 views); M62662 (816 views); M62667 (829 views); M62669 (789 views); M62672 (843 views); M62683 (709 views); M62741 (334 views); M63725 (12 views); M62861 (374 views); M63596 (11 views); M62860 (327 views); M63704 (27 views); M63201 (8 views); M62754 (358 views); M62950 (338 views); M66293 (23 views); M63755 (6 views); M63787 (5 views); M65251 (7 views); M65232 (5 views); M65249 (6 views); M63074 (22 views); M66838 (17 views); M63863 (18 views); M62740 (353 views); M63182 (22 views); M65327 (13 views); M62743 (394 views); M62755 (320 views); M62757 (354 views); M62758 (331 views); M62765 (354 views); M62744 (362 views); M62759 (344 views); M62751 (320 views); M62859 (340 views); M62857 (311 views); M62858 (334 views); M62856 (328 views); M65292 (8 views); M62742 (362 views); M62746 (349 views); M62750 (347 views); M62753 (342 views); M62756 (333 views); M62761 (407 views); M62762 (397 views); M62764 (352 views); M62766 (360 views); M62767 (355 views); M62770 (321 views); M67981 (16 views); M65312 (7 views); M67368 (19 views); M65304 (10 views); M65230 (4 views); M63858 (6 views); M63777 (6 views); M63860 (11 views); M65277 (8 views); M65760 (19 views); M65306 (10 views); M63849 (5 views); M65315 (7 views); M63821 (9 views); M66046 (22 views); M63751 (7 views); M65346 (10 views); M65324 (6 views); M63601 (6 views); M68020 (16 views); M63857 (5 views); M63868 (4 views); M66048 (19 views); M66795 (20 views); M65239 (6 views); M67369 (27 views); M63710 (6 views); M65257 (4 views); M65233 (5 views); M65360 (9 views); M63584 (9 views); M66847 (32 views); M65333 (8 views); M65241 (5 views); M65351 (8 views); M63833 (8 views); M65353 (7 views); M63600 (8 views); M63758 (5 views); M65238 (5 views); M63659 (10 views); M63581 (5 views); M65339 (6 views); M65313 (6 views); M63867 (5 views); M65345 (7 views); M65331 (14 views); M65286 (14 views); M63414 (12 views); M66295 (17 views); M65302 (7 views); M63846 (8 views); M65341 (8 views); M68018 (20 views); M65314 (9 views); M65278 (7 views); M66843 (15 views); M65228 (5 views); M65264 (8 views); M63293 (15 views); M65311 (8 views); M66041 (24 views); M65708 (16 views); M66901 (14 views); M66290 (15 views); M65343 (9 views); M65757 (17 views); M65236 (5 views); M65247 (6 views); M63237 (7 views); M66888 (19 views); M66855 (19 views); M65710 (17 views); M67380 (17 views); M63788 (5 views); M63213 (8 views); M63741 (12 views); M67364 (33 views); M65297 (7 views); M63845 (13 views); M65290 (8 views); M63712 (11 views); M63217 (10 views); M65309 (12 views); M65688 (11 views); M65759 (20 views); M63209 (9 views); M65294 (11 views); M63856 (5 views); M65682 (18 views); M68019 (14 views); M63214 (14 views); M66829 (16 views); M65234 (7 views); M63692 (12 views); M65270 (7 views); M67366 (19 views); M65276 (8 views); M63590 (9 views); M63850 (5 views); M63246 (12 views); M63865 (8 views); M63702 (14 views); M66842 (17 views); M63768 (5 views); M65266 (10 views); M65359 (8 views); M63748 (11 views); M66291 (15 views); M63687 (27 views); M65267 (8 views); M63848 (5 views); M65329 (9 views); M66821 (23 views); M65347 (6 views); M65307 (8 views); M65298 (7 views); M63774 (8 views); M63729 (6 views); M67349 (32 views); M65293 (13 views); M63655 (8 views); M63855 (10 views); M65268 (7 views); M63843 (4 views); M65229 (5 views); M63732 (8 views); M65328 (9 views); M66047 (14 views); M66296 (22 views); M63737 (8 views); M65261 (9 views); M65356 (6 views); M65338 (10 views); M63765 (6 views); M63207 (4 views); M67375 (17 views); M65301 (8 views); M63598 (15 views); M65690 (19 views); M67377 (33 views); M65689 (26 views); M63836 (6 views); M89216 (19 views); M65322 (10 views); M65685 (13 views); M65284 (11 views); M65310 (7 views); M63716 (8 views); M65285 (12 views); M63752 (5 views); M66827 (10 views); M63754 (7 views); M65335 (6 views); M64057 (8 views); M63869 (7 views); M65273 (11 views); M63749 (6 views); M66899 (20 views); M63431 (12 views); M65243 (6 views); M67367 (24 views); M65252 (5 views); M65325 (10 views); M63718 (9 views); M63240 (13 views); M66846 (12 views); M66848 (17 views); M68011 (15 views); M66043 (20 views); M67381 (19 views); M63713 (11 views); M63772 (10 views); M63834 (5 views); M63433 (12 views); M65235 (5 views); M63840 (6 views); M65342 (8 views); M65349 (21 views); M65258 (11 views); M65253 (5 views); M65289 (8 views); M68017 (16 views); M65320 (7 views); M66822 (15 views); M63786 (4 views); M63241 (9 views); M63842 (4 views); M66854 (16 views); M63421 (8 views); M63853 (4 views); M63730 (8 views); M63723 (7 views); M63844 (4 views); M65334 (10 views); M67370 (15 views); M65681 (29 views); M65326 (6 views); M63362 (10 views); M67382 (16 views); M63733 (11 views); M63672 (8 views); M65362 (11 views); M63870 (6 views); M65246 (4 views); M65259 (10 views); M63841 (6 views); M63871 (7 views); M65250 (4 views); M65355 (9 views); M63759 (5 views); M63605 (11 views); M65245 (6 views); M63200 (12 views); M65321 (8 views); M64003 (6 views); M65262 (9 views); M63838 (4 views); M65265 (8 views); M65256 (3 views); M66283 (16 views); M65287 (13 views); M65354 (9 views); M66844 (19 views); M63839 (4 views); M65263 (18 views); M65237 (8 views); M65684 (17 views); M67360 (21 views); M63263 (3 views); M63803 (6 views); M63859 (5 views); M65242 (6 views); M65683 (18 views); M65300 (7 views); M63825 (5 views); M68010 (45 views); M65761 (17 views); M65336 (15 views); M68016 (20 views); M65244 (4 views); M65255 (4 views); M65337 (5 views); M65231 (4 views); M65271 (8 views); M66285 (15 views); M67342 (17 views); M65323 (7 views); M66287 (22 views); M65240 (3 views); M65350 (9 views); M65254 (4 views); M63674 (15 views); M65281 (8 views); M65319 (6 views); M67378 (18 views); M63703 (9 views); M63835 (4 views); M65303 (4 views); M66288 (16 views); M63587 (6 views); M66042 (22 views); M63959 (4 views); M63603 (9 views); M67986 (15 views); M67379 (16 views); M63194 (14 views); M65295 (9 views); M63823 (4 views); M65687 (12 views); M67352 (37 views); M66292 (14 views); M65291 (6 views); M63854 (12 views); M63215 (7 views); M65330 (7 views); M65299 (13 views); M67354 (29 views); M65318 (4 views); M63202 (8 views); M65272 (7 views); M63862 (4 views); M65348 (5 views); M65709 (32 views); M65296 (7 views); M66045 (14 views); M65269 (6 views); M66289 (12 views); M65711 (21 views); M63282 (17 views); M63773 (5 views); M65275 (8 views); M65274 (7 views); M66794 (18 views); M63822 (3 views); M65248 (4 views); M63861 (6 views); M65340 (7 views); M63832 (4 views); M63851 (5 views); M66898 (13 views); M65357 (5 views); M65316 (6 views); M63708 (7 views); M65305 (4 views); M65332 (9 views); M63831 (2 views); M65308 (7 views); M65288 (16 views); M63866 (5 views); M65260 (7 views); M66834 (19 views); M63747 (9 views); M63852 (3 views); M63406 (14 views); M63826 (4 views); M63864 (5 views); M63824 (3 views); M65317 (10 views); M66294 (22 views); M67376 (24 views); M63837 (4 views); M66286 (14 views); M66889 (16 views); M65361 (13 views); M63176 (11 views); M63147 (29 views); M63604 (10 views); M63739 (10 views); M63744 (11 views); M63273 (7 views); M63694 (9 views); M63283 (7 views); M63199 (5 views); M63727 (5 views); M63847 (7 views);
    Project overview6209
    Matrix views3001Matrix landing page (2550 views); supermatrix (451 views);
    Specimen list113477
    Taxon list7494
    Bibliography14457
    Documents list2028




    Project downloads

    type number of downloads Individual items downloaded (where applicable)
    Total downloads from project491
    Matrix downloads36supermatrix (36 downloads);
    Document downloads13Table S1 (1 download); Table S2 (2 downloads); Table S3 (4 downloads); Table S4 (2 downloads); Table S5 (1 download); Table S6 (1 download); Copyright information for exemplar media (2 downloads);
    Media downloads8M63827 (1 download); M63828 (1 download); M63829 (1 download); M63830 (1 download); M62597 (1 download); M62602 (1 download); M63200 (1 download); M63182 (1 download);
    Project downloads434